Patron
Filmik naszych uczniów o patronie szkoły
Powstańcy Styczniowi 1863r.
Uroczyste nadanie szkole imienia i organizowanie imprez związanych z postacią patrona
należą do szeroko pojętego ceremoniału szkolnego. Wybranie dla szkoły patrona nie może
być jednak celem samym w sobie, musi stać się środkiem pozwalającym stwarzać sytuacje
wychowawcze dla kształtowania postaw i charakterów młodzieży na wzór wybranego
bohatera.
Patronem szkoły zatem winna być postać zrozumiała i bliska ideałom młodzieży, działająca
na jej wyobraźnię, reprezentująca walory godne naśladowania – piękna i prosta zarazem. Imię
szkoły do której młody człowiek uczęszcza, zobowiązuje – to przeświadczenie zawsze winno
nam towarzyszyć.
Tak rozumiejąc idee i sens nadawania szkole patrona w dniu 12 listopada 1996 r. Dyrekcja,
Rada Pedagogiczna, Rada Rodziców, młodzież Publicznej Szkoły Podstawowej w Lubochni
oraz zaproszeni goście uczestniczyli w uroczystości wręczenia sztandaru i nadania Szkole
imienia Powstańców Styczniowych 1863 r. połączonej z odsłonięciem tablicy pamiątkowej.
Szkoła przyjęła takie imię, ponieważ na terenie Lubochni i jej okolic powstańcy stoczyli
wiele walk. Oddziałami powstańczymi dowodzili tutaj między innymi generał Antoni
Jeziorański i major Ludwik Żychliński. Od kul kozackich zginęło 110 powstańców, a 5 z nich
zostało żywcem spalonych w stodole we wsi Brenica. Ich prochy spoczywają na naszym
cmentarzu. Na sztandarze znajduje się także między innymi herb Powstania Styczniowego.
Zamiarem grona pedagogicznego i uczniów jest utworzenie ogólnopolskiego klubu szkół
noszących imię Powstańców Styczniowych.
Corocznie w rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego w naszej szkole obchodzony jest
uroczyście Dzień Patrona. Staramy się, aby za każdym razem obchody te wyglądały inaczej.
Organizowane są apele ukazujące sylwetki powstańców, konkursy ze znajomości wydarzeń
styczniowych 1863r., konkursy plastyczne, pieśni i poezji powstańczej, okolicznościowe
gazetki, wystawki książek o tematyce powstańczej. Imię, jakie nosi nasza szkoła to wyraz
hołdu dla męczeństwa, bohaterstwa i patriotyzmu powstańców poległych w obronie ojczyzny.
Uważamy, że uczniowie Szkoły Podstawowej w Lubochni poprzez osiąganie dobrych
wyników w nauce, uczciwe postępowanie i rzetelne wykonywanie obowiązków wobec innych
i społeczeństwa godnie reprezentują imię szkoły, a tym samym rozumieją, co to znaczy być
patriotą na co dzień.
Poległym braciom w świętym boju
Dziś chcemy wieniec sławy nieść
Bo wolność wzrosła z ich krwi znoju
Więc bohaterom hołd i cześć.
Gdy Polska była w doli czarnej
Gdy szła po kraju smutna wieść
Złożyli doń z swej krwi ofiarnej
Więc bohaterom hołd i cześć.
Ich pamięć wśród nas wiecznie żywa
Będziemy ją w swych sercach nieść
Bo Polska przez ich czyn szczęśliwa
Więc bohaterom hołd i cześć.
(słowa: F. Błotnicki)
Wychowanie patriotyczne w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Lubochni jest traktowane
jako wartość o podstawowym znaczeniu. Dlatego zadaniem wszystkich pracowników szkoły i
uczniów jest budzenie szacunku dla dobra wspólnego, a społeczności lokalnej i państwowej w
szczególności.
Patriotyzm to wielkie słowo związane z ojczyzną, tradycją, tożsamością narodową, honorem.
W Encyklopedii Powszechnej PWN czytamy: patriotyzm (słowo pochodzenia greckiego),
postawa społeczno-polityczna oparta na zasadach miłościi przywiązania do ojczyzny,
jedności i solidarności z własnym narodem, poczuciu więzi społecznej i wspólnoty kulturowej
z innymi członkami narodu (...), podporządkowanie i poświęcenie dążeń osobistych sprawom
narodu i ojczyzny (...)
Mały Słownik Języka Polskiego Stanisława Skorupki podaje też definicję patriotyzmu
lokalnego: przywiązanie do swojego miejsca zamieszkania, szkoły, zakładu pracy itp. A
patriota to ten, kto kocha swoją ojczyznę i swój naród, kto jest dbały o dobro ojczyzny.
Ale czy te słownikowe definicje, zachowały dziś swoją wartość? Czy wszystkie pokolenia
pod hasłem patriotyzm rozumieją to samo? Jak powinniśmy pojmować tę wartość w tzw.
zjednoczonej Europie?
Patriotyzm Polaków kojarzy się na ogół z bohaterska walką o niepodległość. Przykładów
bohaterskich zachowań i postaw patriotycznych (jednostek i całych zbiorowości z czasów
walk) dostarczają lekcje historii. Mówi się, że trudno być patriotą dnia codziennego. Czy tak
musi być w rzeczywistości? Przecież zachowanie patriotyczne nie musi oznaczać tylko
bohaterskiej walki zbrojnej, ale również solidną pracę lub naukę, rzetelne postępowanie i
wykonywanie obowiązków wobec innych osób i społeczeństwa.
Pytanie o dzisiejszy patriotyzm wydaje się szczególnie ważne w kontekście reformy
szkolnictwa, zakładającej przecież prymat celów wychowawczych nad edukacyjnymi.
Reforma szkolnictwa, a właściwie nauczania i wychowania zakłada, iż kształtowanie
patriotycznej postawy młodego człowieka należy zacząć od jego najbliższego otoczenia, a
więc najpierw od kontaktu z rodziną, potem z kulturą środowiska lokalnego, miasta, powiatu,
regionu, kończąc na poznaniu dziedzictwa kraju oraz cywilizacji śródziemnomorskiej. A
wszystko to oparte na „tradycyjnych wartościach”.
Zadaniem szkoły powinno być organizowanie różnorodnych wydarzeń (spotkań,
uroczystości, inscenizacji, wycieczek) wyzwalających przeżycia związane z obchodzeniem
świąt państwowych oraz ważnych dla kraju rocznic. Zapoznanie uczniów z symbolami,
zasadami i instytucjami, które posiadają istotne znaczenie dla funkcjonowania narodu i
państwa polskiego. Jak również przygotowanie nas do świadomego, aktywnego i
odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu publicznym.
Wychowanie patriotyczne należy rozumieć przede wszystkim jako budzenie szacunku dla
państwa jako dobra wspólnego. Kategoria dobra wspólnego odnosi się także do rodziny i
społeczności lokalnej. Żadna grupa społeczna nie może istnieć, jeśli nie będzie zbudowana na
systemie wartości chroniących jej tożsamość. Dlatego w wychowaniu patriotyzm powinien
być traktowany jako wartość o podstawowym znaczeniu.
Jednym z elementów wychowania patriotycznego jest metoda prezentowania młodzieży
wartościowych wzorów, ukazywania jej frapujących, ciekawych osobowości, charakterów,
przede wszystkim postaci ludzi związanych z ziemią i środowiskiem, w którym uczniowie
żyją.
I właśnie tak rozumianemu wychowaniu patriotycznemu, realizowanemu poprzez ukazanie
młodzieży postaci wybitnych Polaków podporządkowana zostaje uroczystość nadania szkole
imienia patrona.
Nikogo, kto bliżej związany jest ze szkołą, nie trzeba przekonywać, że jednym z istotnych
elementów działalności wychowawczej, patriotycznej jest osoba patrona szkoły.
Patron musi być związany z miejscowością, regionem i posiadać takie cechy, które dla dużej
gromady uczniowskiej będą w przekonywujący sposób godne naśladowania.
Szkoła w swojej pracy wychowawczej nie tylko uwzględnia organizowanie różnych
uroczystości, ale otacza sprawę ich przygotowania szczególną troską. Jest to ważne, ponieważ
takie uroczystości wyzwalają w uczniach te najwartościowsze, bo patriotyczne uczucia.
Uroczystości związane ze świętem patrona dają duże możliwości oddziaływania na psychikę i
wyobraźnię.
opracowanie: mgr Elżbieta Skoneczna
Bibliografia:
Brodacka E., Kilka słów o wychowaniu patriotycznym, Edukacja i Dialog 1998 nr 8.
Jundziłł I., O wychowaniu patriotycznym dzieci, Warszawa 1969.
Kudaj-Tłuszcz B., Uczyć patriotyzmu, Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 1987 nr 1
Pyrek J. Polski patriotyzm, Wychowawca 2000 nr 5.
Suwiński E., Uczyć patriotyzmu, Oświata i Wychowanie, 1988 nr 23.